
- Τι είναι o/η ΠτΔ;
- Δηλαδή τι κάνει;
- Πώς εκλέγεται;
- Στις πόσες ψηφοφορίες εκλέγεται;
- Μικρή ιστορική αναδρομή
- Η πολιτική παράδοση
- Oι τσολιάδες
- Τα δώρα του/της Προέδρου
- Οι ΠτΔ από το 1974 μέχρι σήμερα
Ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας (ΠτΔ) είναι ο/η αρχηγός του κράτους και από το 1975, εκλέγεται από την Βουλή των Ελλήνων, με 5ετή θητεία.
Αν και ορίζεται ως “ανώτατος ηγέτης του ελληνικού κράτους”, έχει συμβολικό ρόλο αφού δεν χαράζει ούτε ασκεί πολιτική.
Οι αρμοδιότητές του/της είναι συμβολικές. Μεταξύ αυτών είναι:
Εκλέγεται από τη Βουλή και έχει το δικαίωμα της επανεκλογής μία μόνο φορά.
Έχει 5ετή θητεία η οποία παρατείνεται είτε σε περίπτωση πολέμου, είτε σε περίπτωση κατά την οποία η διαδικασία εκλογής νέου/ας ΠτΔ δεν ολοκληρωθεί εγκαίρως. Προτείνονται μόνο από τις κοινοβουλευτικές ομάδες.
H ψηφοφορία στη Βουλή, φέτος, θα πρέπει να αρχίσει το αργότερο μέχρι τις 13/2, δηλαδή έναν μήνα πριν λήξει η θητεία της τωρινής ΠτΔ, Κ. Σακελλαροπούλου.
Εκλέγεται αυτός/ή που στην 1η ψηφοφορία θα συγκεντρώσει τα 2/3 του συνόλου των βουλευτών (200 ψήφοι).
Σε περίπτωση που δεν υπάρξει αποτέλεσμα, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μετά από 5 μέρες και απαιτείται ξανά πλειοψηφία 200 βουλευτών.
Αν και πάλι δεν υπάρξει αποτέλεσμα, ακολουθεί 3η ψηφοφορία, αλλά αυτή τη φορά απαιτείται πλειοψηφία των 3/5 του συνόλου των βουλευτών (180 έδρες).
Εάν χρειαστεί 4η ψηφοφορία απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία (151 ψήφοι), ενώ στην 5η μόνο σχετική, δηλαδή πλειοψηφία επί των παρόντων στη ψηφοφορία βουλευτών/ριων.
Μέχρι το 2019 αν ο/η ΠτΔ δεν εκλεγόταν με την 3η ψηφοφορία, η Βουλή διαλυόταν και προκηρύσσονταν εκλογές.
Ο θεσμός του/της ΠτΔ πρωτοεμφανίστηκε το 1924, ωστόσο, μετά από μία 10ετία έντονης πολιτικής αστάθειας, καταργήθηκε το 1935.
Επανήλθε στο τέλος της Χούντας των Συνταγματαρχών (1973) δίνοντας υπερεξουσίες στον ΠτΔ, ενώ μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και το Σύνταγμα του 1975, ρυθμίστηκε εκ νέου ο ακριβής του ρόλος ενώ οι αρμοδιότητες του/της αλλάζουν με τις αναθεωρήσεις των Συνταγμάτων.
Από το 1995 μέχρι και το 2020, τηρείται η πολιτική παράδοση η οποία λέει ότι η κυβέρνηση επιλέγει πρόσωπο από το χώρο της αντιπολίτευσης.
Αυτό συμβαίνει για να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των κομμάτων και μεγάλες πλειοψηφίες στις σχετικές ψηφοφορίες στη Βουλή.
Για παράδειγμα, το 2005 ο Κάρολος Παπούλιας (ΠΑΣΟΚ) προτάθηκε από τον π/θ Κώστα Καραμανλή (ΝΔ) και το 2015 ο Προκόπης Παυλόπουλος (ΝΔ) προτάθηκε από τον π/θ Αλέξη Τσίπρα (ΣΥΡΙΖΑ).
Αν και η ιστορία των ευζώνων κρατά από το 1868, το 1974, με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ονομάζεται οριστικά πλέον “Προεδρική Φρουρά” και υπάγεται στον/στην ΠτΔ.
Οι εύζωνες τον/την “προστατεύουν” φυλώντας σκοπιές μπροστά στο Προεδρικό Μέγαρο, όπως και μπροστά στην πύλη του Στρατοπέδου της Προεδρικής Φρουράς.
Φυλούν επίσης σκοπιές στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη όλο το 24ωρο και πραγματοποιούν την έπαρση και την υποστολή της Σημαίας στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης τις Κυριακές και τις επίσημες αργίες.
Στην αρχή του χρόνου, δημοσιεύεται για λόγους διαφάνειας στο site της Προεδρίας ο κατάλογος με τα ως δώρα που έλαβε ο/η ΠτΔ κατά το προηγούμενο έτος και τα οποία: