Πόσες φορές θα μπορούσε ο πόλεμος να έχει αποφευχθεί;

Ιστορικά, οι δύο λαοί θεωρούν αυτή τη γεωγραφική περιοχή ως την πατρογονική τους γη.

Οι προσδοκίες τόσο για ανεξάρτητο εβραϊκό, όσο και για ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος γεννήθηκαν για πρώτη φορά στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Παρακάτω, θα ρίξουμε μια ματιά στις κυριότερες περιπτώσεις που έγιναν προσπάθειες για να βρεθεί μια λύση.

Μέσα στα χρόνια, αρκετές προτάσεις για τη λύση του Μεσανατολικού έχουν συζητηθεί, με επικρατέστερη τη “λύση των 2 κρατών”, που θα δημιουργούσε ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, παράλληλα με το Ισραήλ.

Η λύση προβλέπει ένα ανεξάρτητο κράτος της Παλαιστίνης, δυτικά του Ιορδάνη Ποταμού (Δυτική Όχθη) και στη Λωρίδα της Γάζας, γεγονός που θα επέτρεπε στο Ισραήλ να διατηρήσει την εβραϊκή δημογραφική πλειοψηφία στο έδαφός του.

Οι διαφωνίες ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι πολλές, αλλά έως τώρα 4 ζητήματα έχουν αποδειχθεί ως τα πιο δύσκολα:

Σύνορα: Δεν υπάρχει συμφωνία σχετικά με το ποια ακριβώς θα είναι.

Ιερουσαλήμ: Και οι δύο πλευρές τη διεκδικούν ως πρωτεύουσά τους, η κάθε μία για τους δικούς της θρησκευτικούς και πολιτιστικούς λόγους.

Πρόσφυγες: Περίπου 5 εκατ. Παλαιστίνιοι, απόγονοι των εκτοπισμένων του πολέμου του 1948, διεκδικούν το “δικαίωμα επιστροφής”, γεγονός που θα άλλαζε τη δημογραφική πλειοψηφία των Εβραίων.

Ασφάλεια: Για τους Παλαιστίνιους, η ασφάλεια σημαίνει το τέλος της ξένης στρατιωτικής κατοχής. Για τους Ισραηλινούς, σημαίνει την αποφυγή κατάληψης της Δυτικής Όχθης από μια εξτρεμιστική οργάνωση, όπως η Χαμάς.

Το 1993, μετά από μυστικές διαπραγματεύσεις στη νορβηγική πρωτεύουσα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Yitzhak Rabin και ο Παλαιστίνιος ηγέτης Yasser Arafat υπογράφουν τις “Συμφωνίες του Όσλο”, στην Ουάσινγκτον.

Ακολουθεί η ιστορική χειραψία μεταξύ τους στον κήπο του Λευκού Οίκου, παρουσία του Αμερικανού προέδρου Bill Clinton.

Οι συμφωνίες του Όσλο ήταν ένα σύνολο συνθηκών ανάμεσα στο κράτος του Ισραήλ και την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) με σκοπό να προωθήσουν την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή.

Προέβλεπαν τη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής που θα αναλάμβανε τη διοίκηση μεγάλου μέρους των κατεχομένων εδαφών, από τα οποία θα αποχωρούσε σταδιακά το Ισραήλ.

Για τη συγκεκριμένη συμφωνία, ο Yitzhak Rabin, ο Yasser Arafat και ο Shimon Peres, τιμήθηκαν το 1994  με το Νόμπελ Ειρήνης 

Τον Ιούλιο 2000, πραγματοποιήθηκαν στο Camp David (εξοχική κατοικία του προέδρου των ΗΠΑ) διαπραγματευτικές συνομιλίες μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Bill Clinton, του Παλαιστίνιου ηγέτη Yasser Arafat και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Ehud Barak.

Οι διαφωνίες επικεντρώθηκαν στα 4 επίμαχα θέματα: σύνορα, Ιερουσαλήμ, πρόσφυγες και ασφάλεια.

Η αποτυχία των διαπραγματεύσεων οδήγησε στο πάγωμα των διμερών ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων που είχαν διαρκέσει 7 χρόνια.

Το 2007, οι συνομιλίες ξανάρχισαν στη διεθνή σύνοδο της Αννάπολης των ΗΠΑ, με τη συμμετοχή του διαδόχου του Arafat, Mahmoud Abbas και του π/θ του Ισραήλ Ehud Olmert, όπως και περίπου 40 χωρών και οργανισμών, μέσα στις οποίες ήταν και η Ελλάδα.

Οι συζητήσεις εστίασαν στο θέμα της “λύσης των δύο κρατών”, χωρίς όμως να γίνει ουσιαστική πρόοδος.

Το 2020, ο D. Trump παρουσίασε το ειρηνευτικό σχέδιο της κυβέρνησής του με τίτλο “Ειρήνη στην Ευημερία: Όραμα για τη βελτίωση της ζωής του Παλαιστινιακού και του Ισραηλινού λαού”. Παρών ήταν ο Ισραηλινός π/θ B. Netanyahu.

Προέβλεπε δύο κράτη, με το Ισραήλ να κρατά την Ιερουσαλήμ ως “αδιαίρετη” πρωτεύουσα, ενώ οι ΗΠΑ αναγνώριζαν τους ισραηλινούς εποικισμούς στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Ως αντάλλαγμα, το νέο παλαιστινιακό κράτος θα ήταν διπλάσιο σε σχέση με το μέγεθος της γης που ήλεγχαν οι Παλαιστίνιοι και τα εδάφη θα συνδέονταν μεταξύ τους με υπέργειους και υπόγειους δρόμους.

Η Παλαιστινιακή Αρχή είχε απορρίψει εκ των προτέρων το σχέδιο, μιας και οι ΗΠΑ είχαν αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ από το 2017.